Basketballen. Een beetje gamen. Luisteren naar gangsterrap. Chagrijnig rondhangen. De jongeren in Shishmaref zijn niet heel anders dan hun leeftijdsgenoten elders op de wereld. Met dat verschil dat hun dorp omringd is door sneeuw en ijs en door de klimaatveranderingen als een eigentijds Atlantis in het water dreigt te verdwijnen.
Documentairemaker Jan Louter verbleef wekenlang in de eskimo-nederzetting in Alaska om te laten zien wat de directe invloed is van klimaatveranderingen op gewone mensen. Zijn The Last Days of Shismaref maakt deel uit van een multimediaal project dat de laatste jaren van het leven in het dorp wil vastleggen: verhuizen is onvermijdelijk. Er hangen al een paar verlaten huizen over de rand van de kust: bij een volgende storm zullen ze door het water worden verzwolgen.
Cameraman Melle van Essen kan zo’n gebied uitmuntend schilderen. Rond-slingerende oliedrums, antennes overal: alles is vol en rommelig in Shismaref en de kleine huizen zijn volgepropt met apparatuur, was en serviesgoed. Het contrasteert prachtig met de uitgestrekte witte vlaktes waarin mens en dier op grote afstand niet van elkaar te onderscheiden zijn.
Natuurlijk is de verleiding groot dit gebied en haar inwoners te romantiseren. Dat doet Louter niet. Jawel, iemand merkt op dat je hier niet rijk, maar wel gelukkig wordt. Maar stromend water en riolering, stelt een vrouw tijdens de afwas, dat zou toch ook prettig zijn. ‘Dit is misschien wel lekkerder dan walrusvlees’, roept een andere inwoner met een mond vol spaghetti. Louter toont de troep, en laat de dorpelingen zeggen dat ze in balans met de natuur wonen.
Die botsing tussen traditie en modern leven en de tegenstrijdige verlangens geeft The Last Days of Shishmaref een prettige complexiteit.
